'Einstein on the beach' mag zonder twijfel tot één van de belangrijkste werken van de Amerikaanse 'minimal music' worden gerekend.  Sommigen beweren zelfs dat het tegelijkertijd ook het einde van deze beweging aankondigde.  In 1976 was de première van 'Einstein on the beach' hét evenement op het festival van Avignon.  Het succes van deze 'opera' was de vrucht van een intense samenwerking tussen Philipp Glass (°1937) en Robert Wilson.  Vanuit muzikaal oogpunt is Einstein een culminatie van Glass' denken tot dan toe.  Hij hanteert op grote schaal de additietechniek zoals hij die in 1968 voor het eerst had aangewend in '1+1' en 'Two Pages'.  De groots opgezette cyclische structuren in Einstein zijn het eindresultaat van denkwijzen die hij in composities als onder andere 'Music In Similar Motion', 'Music In Changing Parts' en vooral 'Music In Twelve Parts' had ontwikkeld.  Ondanks het ontbreken van een lineair, narratief verhaal, slaagt Glass erin de toehoorder meer dan vijf uur lang te boeien.  Champ d'Action en Collegium Vocale brengen in deze uitvoering een concertante versie van enkele schitterende hoogtepunten uit de opera. 

Voor de pauze staat 'Proverb' van Steve Reich, een werk op tekst van Ludwig Witgenstein, op het programma.  Reich schreef het stuk tijdens een periode waarin hij experimenteerde met 'speech melody'.  Het is beïnvloed door de periode waarin Reich samen met Paul Hillier werkte aan 'The Cave', samen met zangers met een sterke achtergrond in middeleeuwse polyfonie.

Voor en na 'Proverb' brengen leden van Collegium Vocale 'A Rose Is A Rose Is A Round' van James Tenney.  Toen die in augustus 2008 overleed, haalde dat amper de kranten.  Nochtans duikt Tenney's naam overal op in de Amerikaanse muziekgeschiedenis van de afgelopen 40 jaar.  Hij musiceerde met John Cage, Steve Reich en Phill Glass.  Maar bovenal was hij zelf een innovatief componist, die bekend staat om zijn indringende, akoestische en elektronische werken die zonder omwegen de psyche van het luisteren aanspreken.

Het werk 'A Rose Is A Rose Is A Round', geïnspireerd door een gedicht van Gertrude Stein, schreef Tenney voor zijn oude vriend Philip Corner, die gedurende een korte periode in de jaren '60 bijna uitsluitend cirkels componeerde.  In al zijn eenvoud is dit een typisch werk voor Tenney die met weinig middelen een grote dramatische spanning weet op te bouwen.

programma

James Tenney - A Rose Is A Rose Is A Round  [koor] 10'

Steve Reich - Proverb  [2mezzo, 3tenor, perc, 2pno] 15'

James Tenney - A Rose Is A Rose Is A Round  [koor] 10'

Phil Glass - Selectie uit 'Einstein on the beach' 

           Trial (koor-vln-orgel1+2-fl-kl/baskl-sopsax)     23’20”

            Knee 2 (viool solo)   6’50”

            Knee 3 (koor a capella)    5’40”

            Spaceship (koor-orgel1+2-vln-baskl-fl-asax) 13’23”

            Knee 5 (koor-vln-orgel)   5’30”

uitvoerders

James Wood - Dirigent

Collegium Vocale - Koor

Yutaka Oya - Orgel

Benjamin Van Esser - Orgel

Elyssa Shalla - Vibrafoon

Marcel Andriessen - Vibrafoon

Gudrun Vercampt - Viool

Sabine Warnier - Fluit

Sabine Uytterhoeven - Basklarinet

Koen Maas - Saxofoon 

Roel Das - Electronics

Maarten Brants & Jelle Belen - Techniek